Allergiebehandeling

Symptomen

Het klinisch profiel van een allergische reactie en de hevigheid ervan hangen zowel af van het allergeentype als de blootstellingsgraad. Zo kan seizoensgebonden blootstelling aan pollen bij ademhalingsallergieën leiden tot symptomen zoals een neusverkoudheid of bindvliesontsteking, soms in combinatie met bronchiale astma. De hevigheid van die symptomen kan variëren van milde, draaglijke symptomen tot ernstige astma-aanvallen waarbij een ziekenhuisopname nodig is.

Allergenen in voedings- of geneesmiddelen kunnen dan weer anafylaxie veroorzaken. De hevigheid van aanvallen van anafylaxie kan variëren van gewone huiduitslag bij het eten van een allergeen (zoals pinda's) tot een anafylactische shock met ademhalings- of hartstilstand.

Verder verwijst het begrip 'cofactoren' naar factoren die allergische reacties verergeren. Gebruikelijke cofactoren zijn alcoholconsumptie, het gebruik van NSAID's, fysieke inspanningen, een gelijktijdige IgE-afhankelijke ziekte(atopische dermatitis of bronchiale astma met opflakkeringen). Huidallergieën duiken vaak op in de vorm van eczeem of atopische dermatitis. Die reacties ontstaan bij contact met bepaalde chemische ingrediënten van cosmeticaproducten of bepaalde professionele industriële producten.

Tot slot kunnen bepaalde insectenbeten (van bijen of wespen) ernstige anafylactische reacties uitlokken.

Allergieën behandelen

Een allergoloog kan drie behandelpistes bewandelen.

Bij bepaalde allergenen volstaat vermijding. Neem nu een huisdierallergie. Daarbij kan het volstaan dat de leefomgeving van de patiënt en het dier worden gescheiden.

Bij voedselallergieën wordt vermijding ook aanbevolen. Wanneer de inname van sporen van een specifiek allergeen echter een aanval van anafylaxie uitlokt, werken we doorgaans met een inductieprotocol voor orale tolerantie bij kleine hoeveelheden. Zo komt het immuunsysteem niet in opstand wanneer u per ongeluk een aantal gram van een bepaald allergeen binnenkrijgt (bv. pinda's of noten). We merken dat het inductieprotocol voor orale tolerantie echt wel succesvol is bij fruit. Meestal kunnen patiënten hierna opnieuw zonder beperking vers fruit eten.

Bij geneesmiddelenallergieën bevelen we doorgaans vermijding aan. Orale inductiestrategieën zijn mogelijk en werden al gebruikt in bepaalde centra wanneer het gebruik van een bepaald antibioticum bijvoorbeeld strikt noodzakelijk is.

Bij bepaalde ademhalingsallergieën kan een anti-allergiebehandeling volstaan. Zo kan je bijvoorbeeld overwegen om tijdens het hele pollenseizoen 1 antihistaminepil te nemen. Soms volstaat dat echter niet. Een tweede behandelingspiste is dan een lokale behandeling: in de neus (nasale corticosteroïden) en/of antihistaminetherapie voor de ogen.

Bij bepaalde ademhalingsallergieën zoals pollen is vermijding geen optie. Er zweven namelijk overal grote hoeveelheden pollen in de lucht en blootstelling is dus onvermijdelijk. In dat geval is desensibilisatie de doeltreffendste behandeling binnen de allergologie. Bij desensibilisatie wordt er op voorhand een allergeenextract toegediend, waardoor het immuunsysteem gewenning voor het allergeen in kwestie opbouwt. In vergelijking met een klassieke symptoombehandeling is de doeltreffendheid heel hoog. Doorgaans verdwijnen de symptomen na een of twee behandeljaren.

Wanneer een wespen- of bijensteek een ernstige anafylaxie veroorzaakt, stellen we desensibilisatie voor door middel van herhaalde injecties (om de 6 weken). Meestal is de patiënt na een behandeling van 3 maanden veilig. Het succes van immunotherapie met wespengif loopt over het algemeen op tot wel 96%.

Tot slot vinden we in de gereedschapskist van de allergoloog ook nog een adrenaline-autoinjector op voorschrift (de zogenaamde epipen). Over het algemeen wordt het toedienen van adrenaline beperkt tot ernstige, levensbedreigende anafylactische aanvallen.

Veelgestelde vragen

Wat moet een allergische persoon eten en vermijden?

Het dieet wordt afgestemd op het sensibilisatieprofiel van het individu. Gevallen waarin complexe vermijdingen nodig zijn, zijn eerder zeldzaam. Het onderscheid tussen een allergie en een intolerantie zit hem vaak in het feit dat een persoon met een voedselallergie kan reageren op sporen van dat voedingsmiddel.

Bestaat er een risico dat allergietests een verkeerd resultaat geven?

Ja. Over het algemeen zijn alle tests bij de allergoloog bijzonder gevoelig maar weinig specifiek. Vaak worden we geconfronteerd met zogenaamde sensibilisatie, waarbij een patiënt positief test op een allergeen, maar geen klinische reactie vertoont.

Naast een positieve diagnostische test impliceert het begrip allergie ook een relevante klinische situatie. Met andere woorden: het systematisch verschijnen van symptomen na blootstelling aan een allergeen. Daarom zijn allergietesten voornamelijk bedoeld om een allergie te bevestigen en niet om u tegen een allergie te beschermen.

Waarop moet ik letten voor ik een gezondheidsprofessional raadpleeg?

Bij ademhalingsallergieën is het belangrijk om oog te hebben voor het seizoensgebonden verloop van de symptomen.

Bij spijsverteringsproblemen die een allergie doen vermoeden, is het belangrijk dat u bijhoudt wat u zoal hebt gegeten, gedronken en gedaan tijdens de 6 uur voor de reactie.

Kan ik weer allergieën krijgen als ik een behandeling volg?

Ja. Dat hangt af van het type behandeling. Er kunnen nieuwe allergieën ontstaan. Dat is het bewijs dat ons immuunsysteem kneedbaar is en zich voortdurend aan de omgeving aanpast. Het is echter belangrijk om het allergologische beeld niet te overschatten of te dramatiseren en om gefocust te blijven op het oorzakelijk verband en de repetitieve aard van de reactie.